නිශානි අත්තනායක –
උමා ඔය ව්යාපෘතිය සමග මේ වනවිට ඇල්ල කරඳගොල්ල ප්රදේශයේ වෙනස් වෙමින් ඇති පරිසර තත්ත්ව අමුතු යමක් නොවන බවත්, මේ සිදුවෙමින් ඇත්තේ මීට වසර හතර පහකට පමණ පෙර පැවති ස්වාභාවික තත්ත්වයට පරිසරය පරිවර්තනය වීම බවත් පේරාදෙණිය විශ්වවිද්යාලයේ භූවිද්යා අංශයේ ජ්යෙෂ්ඨ මහාචාර්ය අතුල සේනාරත්න පවසයි.
මේ වනතුරු හරිහැටි විද්යාත්මක පිලිතුරක් නොලැබී තිබූ මේ ගැටලුවට ඉතා නුදුරේදීම නිසිකල් යල් ගෙන සොබාදහම නිවැරැදි පිලිතුරු ලබා දෙනු ඇතැයි ද ඔහු විශ්වාසය පළ කළේය.
“උමගක් වැනි පොලොවේ සිදුරක් හාරනකොට ඒ අවට තියෙන ජලය පිහිටි ගලේ ඇති සිදුරු කුස්තුර තුළින් ඒ තුළට ගලා එනවා. මෙය සාමාන්ය දෙයක්. මෙම ව්යාපෘතිය ආරම්භ කළ කාලේ ඒ වගේ තත්ත්ව වාර්තා වුණා. ඒ ගැන නොදන්නා නිසා මිනිස්සු කලබල වුණා. විවිධ හේතු කිව්වා. “
“මේ තත්ත්වය මෙතැනදි විතරක් සිදු වුනා නොවේ. කලින් සමනළ වැව ව්යාපාරය වැනි ව්යාපෘති වලදීත් ඒ වගේ ප්රතිඵළ දක්නට ලැබුනා. මේ විදියට අවට වේලී යන කොට පස් පවා වේලෙනව බුරුල් වෙනවා. ඒ හේතුවෙන් නිවාස ගොඩනැගිලි වල පදනමට එය බලපානවා. ඒවායේ බිත්ති දෙදෙරනවා. ඉරිතලනවා. නමුත් මෙ උමං තනලා ඒවායේ බිත්ති සීල් කරලා උමං ජලයෙන් පිරෙව්වායීන් පසු මේ තත්ත්වය නැවත පූර්ව තත්ත්වයට පත්වෙනවා. ඒ තමයි ස්වභාධර්මයේ හැටි. “
“හැබැයි මේ දෙය සිද්ධ වෙන්න වැහිකාල 4-5ක් ඒ කියන්නේ අවුරුද්දක් දෙක තුනක් යාවී. මේ කාලය තුළ නැවත කළින් මෙම ප්රදේශ වල ක්රීයාත්මකව තිබූ නාය යෑම් ආදියත් සක්රිය වන්නට හැකියි. දැන් මේ වෙලා තියෙන්නෙත් ඒකයි. නියම විදියට යථා තත්ත්වයට පත්වෙන්න තව කාලය අවශ්යයි. මේ සිදුවන නාය යාම් ඒ ප්රදේශ වල කළින් නාය යෑම් දක්නට ලැබුණු ස්ථාන ආශ්රිතවම සිදුවන බව 84 සිට කළ සිතියම් මගින් දැක ගන්න හැකියි. “
“ඉතින් මේ උමඟ හදන්න පෙර තිබූ තත්ත්වයට පරිසරය සහ ජලවහනය නැවත පත්වීමයි සිදුව ඇත්තේ. මෙයින් පෙනී යන්නේ පැරැණි ජල විහිදුම නැවත යතා තත්ත්වයට පත්වෙමින් තියෙනවා. මේ ගැන පරීක්ෂාවට ගිය අපේ පලපුරුදු විද්යාඥයනුත් ඒ බව කියලා තිබුනා. මගේ අධ්යයනය අනුව නම් උමා ඔය උමං ඇතුළු සංවර්ධන කටයුතු මේ තත්ත්වයට වග කිව යුතු නෑ. මොකද උමඟ ඇත්තේ පොලොව ගැඹුරේ උමග තුළින් එන පීඩනයක් පොලොවෙන් පිටතට එනවාට වඩා උමඟ තුළට ඒමයි වඩාත් ම සිදුවිය හැකි යාවක් ඇති දෙය.
ඉතින් මේ නායයෑම් මගින් දෙන පණිවුඩය තමා ප්රදේශය නැවත පෙර තිබූ තත්ත්වයට පත්වෙමින් තිනෙවා කියන එක. මේ මතු වෙන්නේ කළින් තිබුන නිසි පිලියම් නොකළ නාය යෑම් විය හැකියි. තව වර්ෂා කාල කිහිපයක් යන කොට ප්රදේශයේ සිඳුනු ජල උල්පත් පවා නැවත මතුවේවි.