විශ්වය ගැන බුදුන් දෙසූ කරුණු නුතන විද්‍යාව ඉදිරියේ තහවුරු වන හැටි

රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සේවයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ නිලධාරියකු වන සුගීෂ්වර ගුණරත්න මහතා අග්ගඤ්ඤ සූත්‍රය පදනම් කරගෙන ලන්ඩනයේ සිදු කළ දේශනයක් පසුබිම් කරගෙන ඔහුගේ https://sugeeshblog.wordpress.com වෙබ් අඩවියේ පළ කළ ලිපියකි.

මගේ සමීප මිතුරෙකු වන වජිර රණසිංහ සමඟ මෑතකදී කළ සංවාදයකදී, අපේ කතා මාතෘකාව විශ්වයේ ආරම්භය සහ ජීවීන්ගේ පරිණාමය පිළිබඳ බෞද්ධ ලෝක දෘෂ්ටිය වෙත මාරු විය. විශ්වයේ ආරම්භය පිළිබඳව විවධ වූ මතවාද පැවතුණද බෞද්ධ සූත්‍ර දේශනාවලදී මේ පිළිබඳව පුළුල්ව කතා කරන්නේ අග්ගඤ්ඤ සූත්‍රයේ දීය. අපි ඒ ගැන කතා කළෙමු. බුදු රජාණන් වහන්සේ ජීවමාන ව වැඩ වෙසෙන සමයෙහි සැවැත්නුවර මිගාරමාතු නම් පූර්වාරාමයෙහි වැඩ වසන කල වාසෙට්ඨ සහ භාරද්වාජ නම් ශ්‍රමණයන් වහන්සේලා දෙනම විෂයෙහි මේ සූත්‍රය දේශනා කළ අතර උන්වහන්සේ එහිදී ජීවීන්ගේ සහ විශ්වයේ ආරම්භය පිළිබඳව පැහැදිළි කළහ. මෙම සූත්‍රය තුළින් බුදුන් වහන්සේ විශ්වයේ සහ ජීවයේ ආරම්භය පිළිබඳව දේශනා කොට ඇති අදහස් සහ පසුගිය දශකය තුළ සුප්‍රසිද්ධ විද්‍යාඥ රොබට් ලන්සා සහ බොබ් බර්මන් විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද න්‍යායක් වන ජෛව කෙන්ද්‍රීයවාදය (Biocentrism) මම එහිදී පෙන්වා දුන්නෙමි. මෙම න්‍යාය පොදුවේ හැඳින්වෙන්නේ ‘ජෛව කේන්ද්‍රීයවාදය ’ ලෙසිනි. මම 2019 දී ලන්ඩන් බෞද්ධ විහාරයේ දී වෙසක් අනුස්මරණ දේශනය පැවැත්වූ අතර එම මාතෘකාව ඔස්සේය. ඒ ඇසු වජිර මගෙන් ඉල්ලා සිටියේ මේ දේශනාව ලිඛිතවද සටහන් කර තබන ලෙසයි. ඒ අනුව මම මේ සටහන තබමි.

දැනට පවතින විද්‍යාත්මක ලෝකය විශ්වාස කරන්නේ මීට වසර බිලියන 13.7 කට පමණ පෙර මහා පිපිරුම (Big bang) සිදුවන අවස්ථාවේ විශ්වය බිහි වූ බවය. මහා පිපිරුම පිළිබඳව සැලකීමේදී භෞතික විද්‍යාවේ සියලුම නියමයන් බිඳ වැටෙන අතර, භෞතික විද්‍යඥයන් විශ්වාස කරන්නේ මහා පිපිරුමෙන් පසු නිමේශයක සිට මේ දක්වා කාලයක් තුළ විශ්වයේ විවිධ පරිණාමයන් සිදුවූ ආකාරය පිළිබඳ පැහැදිලි චිත්‍රයක් ඔවුන් සතුව ඇති බවය. මේ පරිණාමය පිළිබඳ ව තවදුරටත් පැහැදිළි කරන විද්‍යාඥයින් පවසන්නේ අප අද මේ අත්දකින ලෝක ස්වභාවයට අවශ්‍ය පසුබිම වසර මිලියන 4000 කට පමණ පෙර නිර්මාණය වන්නට පටන් ගත් බවය. ඒ අනුව හයිඩ්‍රජන් හා හීලියම් වැනි සරල මූලද්‍රව්‍යවල උද්දීපනය මත වඩා බර කාබන් මත පදනම් වූ සංකීර්ණ අණු බිහි වූ බව විද්‍යාඥයන්ගේ මතයයි.

ඉන්පසුව, විවිධ තත්ත්ව යටතේ එවැනි අණු මඟින් ඇමයිනෝ අම්ල සෑදී ඇති බව පැවසෙයි. ප්‍රෝටීන නිර්මාණය වන්නේ ඇමයිනෝ අම්ල අණුවලිනි. තනි සෛලීය ජීවීන් බිහිව ඇත්තේ මෙම ප්‍රෝටීන අණු පදනම් කරගෙන බවට මුලින්ම යුරි සහ මිලර් යන පර්යේෂකයෝ පර්යේෂණයක් මඟින් යෝජනා කළහ. තනි සෛලීය ජීවීන්ගේ ආරම්භ වූ ලෝක සත්ත්වයන්ගේ පරිණාමයේ තවත් වැදගත් පරිච්ඡේදයක් වන්නේ සවිඥාණික වූ ජීවීන් බිහි වීමය. හෝමෝ සේපියන්ස් එනම් මානවයා මෙසේ බිහි වූ සවිඥානික ජීවීන් අතර එක් ජීවියෙකි. හෝමෝ සේපියන් මීට වසර 200,000 කට පමණ පෙර සිට වර්තමානය දක්වා පරිණාමය වෙමින් පවතින බවට පරිණාම විද්‍යාඥයෝ විශ්වාස කරති.

කෙසේ වුවද ජීවීන් තුළ සිහිකල්පනාවක් ඇති තත්ත්වය එනම් සවිඥානිකත්වය හට ගත්තේ කවර කාලවකවානුවකදීද යන්න අපැහැදිලිය. විද්‍යාඥයින් සාමාන්‍යයෙන් පිළිගන්නා කරුණ වන්නේ පදාර්ථයෙන් සෑදී ඇති මොළයේ නිමැවීමත් සමඟ මෙම සවිඥාණිකත්වය කෙමෙන් වර්ධනය වී ඇති බවය. ඒ අනව බලන කල සවිඥානිකත්වය යනු සොබා දහමේ අහඹු නිර්මාණයකි.

අග්ගඤ්ඤ සූත්‍රය මෙම විද්‍යාත්මක ලෝක දෘෂ්ටියට වඩා හාත්පසින්ම වෙනස් ය. අග්ගඥ්ඤ සූත්‍රය සේම සප්ත සූර්යොද්ගමන සූත්‍රය මඟින් බුදුරාජණන් වහන්සේ පැහැදිළි කර ඇත්තේ විශ්වයේ පරිණාමය ප්‍රසාරණය (විවට්ටකප්ප) සහ සංකෝචන (සංවට්ටකප්ප) චක්‍රයක් තුළ සිදුව ඇති සිදුවීම් පෙළක් ලෙසය. සංකෝචනය එනම් හැකිළෙන කාලවලදී, මානවයන් මෙන්ම අනෙකුත් ඉන්ද්‍රිය ගෝචර ජීවීන්ගේ (කාම ලෝක ) තුරන් වීමක් සිදුවන කාලයක් පැමිණේ. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස සියලු ජීවීන් බ්‍රහ්ම ලෝකයේ උපත ලබයි. විශ්වයේ ප්‍රසාරණය සිදුවන වේලාවේදී අග්ගඥ්ඥ සූත්‍රය පවසන්නේ අරූපාවචර බ්‍රහ්ම ලෝක ජීවීන් පෘථිවියට පැමිණ, ඒ සඳහා කැමැත්තක් (රාග) වර්ධනය කර ගත් බවත්, එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ඔවුන්ගේ ස්වයං-දීප්තිමත් සිරුරු ඔවුන්ගේ දීප්තිය නැති වී ගොරෝසු බවට පත්ව ඇති බවත්ය.

සිරුරු මෙම ජීවීන් තුළ රාගය (කෑදරකම), ද්වේෂය (වෛරය) සහ මෝහය (මායාව) තව දුරටත් වර්ධනය වීම නිසා භෞතික පරිණාමය හෝ ලෝකය වෙනස් වීම අවසානයේ අපේ වර්තමාන ලෝකයට හේතු විය. මෙම ලෝක දෘෂ්ටිය තුළ, විඥාණය වෙනස් කිරීම පදාර්ථයේ (භෞතික) ලෝකයේ වෙනසක් ඇති කරයි.
ජෛවකේන්ද්‍රීයවාදය ලෙසින් හැඳින්වෙන සංකල්පය තුළ ජීවයේ ආරම්භය සම්බන්ධයෙන් වර්තමාන නූතන විද්‍යාත්මක ලෝකය පිළිගන්නා මතය අභියෝගට ලක්වෙයි. එහි කේන්ද්‍රීය තර්කය නම් විශ්වය කෙසේ හෝ ජීවයට ඉතා හොඳින් ගැලපෙන බවය. මේ ගැලපීම භෞතික විද්‍යඥයන් විසින් භෞතික විද්‍යාවේ පරාමිති 200 ක් පමණ ඇති තරමට මනා ලෙස සකස් කරනු ලැබ ඇත. එය මඳක් වෙනස් කළ හොත් කිසිදු ජීවයක් ඇති නොවන බවට සහතික වේ. එසේම ක්වන්ටම් භෞතික විද්‍යාවේ සිද්ධාන්තයන් සමඟද විඥාණය යන්නේ පෑහෙන්නේ නැත.

මේ පිළිබඳව වන විද්‍යාත්මක සොයා ගැනිම් හරහා තම මත පළ කරන ලන්සා සහ බර්මන් පර්යේෂක දෙපළ තර්ක කරන්නේ අවකාශය, කාලය, චලිතය වැනි සංකල්ප යථාර්තයේ පවතින දේවල් නොව ඒවා අප විසින් විශ්වය දෙස බලන ආකාරය අනුව නිර්මාණය කරගත් ඒවා බව ය. වෙනත් වචනවලින් කිවහොත්, ඒවා මනසෙහි නිර්මාණ මිස සැබෑ වස්තු වන්නේ නැත.

මෙයින් අපට පැහැදිලි වන එක කරුණක් ඇත. ඒ ජීවයේ ආරම්භය පිළිබඳව නූතන විද්‍යා ලෝකය දරන මතය අපට පිළිගත හැකිද යන්නය. අප සියල්ලන්ම සොබාදහමේ විකාර වූ ප්‍රතිඵලයක්ද? විකාර සිදුවීමක්, සම්භාවිතාව ශුන්‍යයට ඉතා ආසන්නය. මානව විද්‍යාත්මක මූලධර්මය පවසන්නේ විශ්වය මේ ආකාරයෙන් පරිණාමය වූ නිසා අප මෙම ප්‍රශ්න ඇසීමට මෙහි සිටින බවයි. එය හරියට ලොතරැයියක් දිනා ගැනීමේ සම්භාවිතාව මිලියන කිහිපයකින් එකක් විය හැකි නමුත් එය න්‍යායාත්මකව සිදුවිය හැකිවා වැනිය. එය වෙනත් ආකාරයකින් සිදු වූවා නම්, මෙම ප්‍රශ්න ඇසීමට සවිඥාණික වූ අප මෙහි නොසිටිනු ඇත.

මෙහිදී ඇමරිකානු භෞතික විද්‍යාඥ ජෝන් වීලර් විසින් යෝජනා කරන ලද සහභාගීත්ව මානව මූලධර්මයද අප සැලකිල්ලට ගැනීම වැදගත්ය. එයින් කියවෙන්නේ ක්වොන්ටම් භෞතික විද්‍යාවේ කෝපන්හේගන් අර්ථ නිරූපණයට අනුව විශ්වයට, ජීවයට අනුකූලව පරිණාමය වීමට සිදු වූවා පමණක් නොව විශ්වයේ පැවත්මටද ජීවයක් අවශ්‍ය බවයි.
ජෛව කේන්ද්‍රවාදය සහභාගීත්ව මානව මූලධර්මය තවත් පියවරක් ඉදිරියට ගෙන යමින් විශ්වය පවතින්නේ එය පිළිබඳ පුද්ගලයෙකුගේ විඥාණය නිසා පමණක් බවත්, ජීවය හා ජීව විද්‍යාව යථාර්ථයේ කේන්ද්‍රීය බවත්, එමඟින් විශ්වය නිර්මාණය වන බවත් ප්‍රකාශ කරයි.

සැබැවින්ම ජීවයේ පැවැත්මේ සැබෑ ස්වභාවය කුමක්ද? භෞතික විද්‍යාවේ වාචික න්‍යායන් විද්‍යාව පිළිබඳ දැනට පවතින විද්‍යාත්මක ලෝකයේ පිළිගැනීම්වලට අභියෝග කරන බව පෙනේ. මෙම විද්‍යාව අපට කියන්නේ මුළු විශ්වයම ජීවය සඳහාම සකසා ඇති අතර එයට නිරපේක්ෂ කිසිවක් නොමැතිව ඉස්මතු වූ බව අප විශ්වාස කළ යුතු බවය.
එසේ නම්, භෞතික විද්‍යාඥයන් ජෛව කේන්ද්‍රවාදය හෝ සහභාගීත්ව මානව මූලධර්මය හරහා අග්ගඥ්ඥ සූත්‍රයේ කේන්ද්‍රීය මූලධර්ම වෙත පැමිණෙනු ඇත.