කොරෝනා වසංගතය ලෝකය පාලනය කිරීම සඳහා සැලසුම්සහගත ලෙස නිපදවන ලද වෛරසයක් බවත්, රිචඩ් රොත්ස්චයිල්ඩ් නම් පුද්ගලයකු විසින් වසර 7කට පමණ පෙර මෙවැනි පරීක්ෂණයකට අදාළව පේටන්ට් බලපත්‍රයක් ඉල්ලුම් කර ඇති බවත් පවසමින් පළවූ ලෝකය කළඹන ආකාරයේ මහත් ආන්දෝලනාත්මක ලිපිය, මුළුමනින්ම වැරදි සාක්ෂි පදනම් කරගෙන නිර්මාණය කරන ලද්දක් බව රොයිටර්, AFP ඇතුළු ලොව ප්‍රමුඛ පෙලේ පුවත් ඒජන්සි ගණනාවක Fact check කණ්ඩායම් මගින් තහවුරු කර තිබේ.
fact check යනු ඉදිරිපත් වී ඇති කිසියම් හෝ කරුණක වැරදි නිවැරදිභාවය සොයාබැලීම සඳහා මතුවූ නව ප්‍රවණතාවකි. ඒ සඳහා මාධ්‍ය ආයතනවල වෙනම කණ්ඩායම් විසින් කරුණු තහවුරු වනතෙක් සොයාබැලීම කරනු ලබන අතර එහි අරමුණ නිරවද්‍යතාව තහවුරු කළ තොරතුරු ජනගත කිරීමය.
එම fact check අනාවරණයට අනුව මෙය මුලින්ම ෆේස්බුක්, ට්විටර් වැනි සමාජ ජාලවල පළකර තිබූ අතර එම පළකිරීම් උපුටා දක්වමින් මාධ්‍ය ආයතන විසින් ද එය ප්‍රවෘත්ති මගින් පළකර තිබුණේ පසුගිය මාසයේදී ය.
කෙසේවෙතත් මෙම අසත්‍ය සාක්ෂි සහිත ලිපිය ජර්මානු, ලන්දේසි, ප්‍රංශ, ස්පාඤ්ඤ සහ ඉතාලි යන භාෂාවලින් ද පළ වී තිබුණි.
2020 ඔක්තෝබර් 7 වන දින ඕස්ට්‍රේලියාවේ වෙසෙන පරිශීලකයෙකු විසින් මෙම ප්‍රකාශය ෆේස්බුක් හි ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. ඒ රිචඩ් නමැත්තා 2015 දී නෙදර්ලන්ත රජයේ සංවිධානයක් සමඟ එක්ව ‘ COVID-19 සඳහා පරීක්ෂණ ක්‍රමයක්’ වෙනුවෙන් පේටන්ට් බලපත්‍රයක් ලබා ගෙන ඇති බවයි.
2015 දී, එනම් රෝගය ඇතිවීමටත් වසර හතරකට පෙර COVID-19 සඳහා පරීක්ෂණ ක්‍රමයක් සකස් කර ගෙන එම පරීක්ෂණ සඳහා පේටන්ට් බලපත්‍රයක් ගොනු කළ බව ෆේස්බුක් පෝස්ට් සිය ගණනක් ප්රකාශ කර ඇත.
එහෙත් 2015 දී වෛරසයට සම්බන්ධ නොවන පේටන්ට් බලපත්ර අයදුම්පතක් ඉදිරිපත් කිරීමෙන් පසු 2020 දී ගොනු කරන ලද අතිරේක අයදුම්පතක් ඉදිරිපත් කර ඇති බවට fact check කණ්ඩායම් පෙන්වා දී තිබේ.
එමෙන්ම රිචඩ් නමැති පේටන්ට් බලපත්‍රයේ අයදුම්කරු, ලෝ ප්‍රමුඛ පෙළේ මූල්‍ය සේවා සමාගමක් වන රොත්ස්චයිල්ඩ් සහ සමාගමට කිසිදු සම්බන්ධයක් නැති පුද්ගලයකු බව ද එම සමාගමේ ප්‍රකාශකයෙක් පවසා ඇත.
රිචඩ් ඒ. රොත්ස්චයිල්ඩ් නම් අයදුම්කරුවෙකු විසින් ගොනු කරන ලද “කෝවිඩ් -19 පරීක්ෂා කිරීම සඳහා වූ ක්‍රමයක් ” වෙනුවෙන් එක්සත් ජනපදයේ පේටන්ට් බලපත්ර අයදුම්පත්‍රයක තිර පිටපතක් fact check කණ්ඩායම් විසින් පළකර ඇති අතර එම අයදුම්පත 2020 මැයි 17 දිනැති වේ. Google patent ඔස්සේ ඕනෑම අයකුට මෙය දැකබලාගත හැක. ලේඛනයේ උප කොටසක සඳහන් වන්නේ “තාවකාලික අයදුම්පතක්” 2015 ඔක්තෝබර් 13 දින ගොනු කළ බවයි.
යුරෝපීය පේටන්ට් කාර්යාලය විසින් පල කරන ලද පේටන්ට් බලපත්ර සහ යෙදුම් සෙවීමේ වෙබ් අඩවියක් වන එස්පාසෙනෙට් තුළින් පෙන්නුම් කරන්නේ “COVID-19 සඳහා පරීක්ෂණ ක්‍රමයක් සහ ක්‍රමයක්” සඳහා වන යෙදුම මෙහි යෙදුම් සඳහා ලැයිස්තුගත කර ඇති වචනයක් බවයි.
වෙබ් අඩවිය පෙන්වන්නේ එක්සත් ජනපද පේටන්ට් බලපත්‍රයක් සඳහා කරන ලද ගොනු කිරීම CIP යෙදුමක් වන අතර, එනම් දැනට පවතින අයදුම්පතක් අර්ධ වශයෙන් අඛණ්ඩව පවත්වාගෙන යාමය. CIP මූලධර්මය නව නිපැයුම් කරුවෙකුට නව පේටන්ට් බලපත්‍රයක් පැරණි බලපත්‍රයක් සමඟ සම්බන්ධ කිරීමට ඉඩ දෙයි.
රොත්ස්චයිල්ඩ්ගේ පේටන්ට් බලපත්‍රය “ජෛවමිතික දත්ත ලබා ගැනීම සහ සම්ප්‍රේෂණය කිරීම” සඳහා ප්‍රථම වරට 2013 දී ගොනු කරන ලදී. සීඅයිපී අයදුම්පත පසුව 2020 මැයි මාසයේදී ඉදිරිපත් කරන ලද්දේ පේටන්ට් බලපත්‍රයේ සාරාංශයේ සඳහන් පරිදි “පරිශීලකයා COVID-19 වැනි වෛරස් ආසාදනයකින් පෙළෙනවාද යන්න තීරණය කිරීමට” මෙම ක්‍රමය භාවිතා කළ හැකි බැවිනි.
යුරෝපීය පේටන්ට් කාර්යාලයේ ප්‍රකාශකයෙකු වන රේනර් ඔස්ටර්වෝල්ඩර් පැවසුවේ “2020 ට පෙර පේටන්ට් බලපත්ර අයදුම්පතෙහි COVID-19 ගැන සඳහනක් නොතිබූ” බවයි.
“2016 පළමු වරට අනාවරණය කරන ලද ලියාපදිංචි කිරීමේ දී මෙය වීඩියෝ දත්ත පිළිබඳව ඉදිරිපත් කළ එකක් විය. 2016/2017 පසුකාලීන අයදුම්පත් වල ජෛවමිතික දත්ත එක්රැස් කිරීම, සැකසීම සහ සම්ප්‍රේෂණය කිරීම නිශ්චිතව දක්වා ඇත. පේටන්ට් බලපත්ර නීතිමය හේතු නිසා එය සඳහන් කළ නව නිපැයුම් වලටද යොමු වන්නට ඇත.
රොත්ස්චයිල්ඩ්ගේ පේටන්ට් අයදුම්පත්‍රයේ නිශ්චිත පියවර එස්පාසෙනෙට් හෝ ගූගල් පේටන්ට් හරහා බැලිය හැකිය. 2020 ඔක්තෝබර් 21 දින වන විට, අයදුම්පත එක්සත් ජනපද පේටන්ට් කාර්යාලය විසින් ලබා දීමට ද කටයුතු කරමින් සිටී.
කොරොන වයිරස් වසංගතය නව ලෝක පාලන පිළිවෙලක් නිර්මාණය කිරීමට සැලසුම් කර ඇති බවට “ සාක්ෂි” ලබා දෙන බව අන්තර්ජාලය හරහා බෙදාගත් ලිපියකින් කියන සාක්ෂි ව්‍යාජ හා සනාථ නොකළ ඒවා බවට fact check කණ්ඩායම් තහවුරු කරයි.
ජර්මන් වෛද්‍ය වෘත්තිකයන්
ජර්මානු වෛද්‍යවරුන් පන්සිය දෙනෙකුගෙන් යුත් කණ්ඩායමක් වසංගතය සැලසුම් කර ඇති බව ප්රකාශ කර ඇති බව එම ලිපියේ සඳහන් වේ.
“අධ්‍යාපනය සඳහා වෛද්‍යවරු” නමැති කණ්ඩායමක් සිටියද, ඔවුන් විශ්වාසදායක තොරතුරු ප්‍රභවයක් ලෙස නොසැලකේ.
ජර්මානු කරුණු පරීක්ෂා කිරීමේ සංවිධානයක් විසින් PCR පරීක්ෂණ, මුහුණු ආවරණ සහ එන්නත් වැනි මාතෘකා රාශියක් පිළිබඳව සමූහය විසින් කරන ලද විවිධ ප්රකාශ එකින් එක ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත.
COVID-19 පරීක්ෂණ පේටන්ට් අයදුම්පත
රෝගය සොයා ගැනීමට වසර හතරකට පෙර COVID-19 සඳහා පරීක්ෂණ ක්‍රමයක් රිචඩ් රොත්ස්චයිල්ඩ් විසින් පේටන්ට් බලපත්ර ලබා ගත් බව තවත් චෝදනාවකි.
නෙදර්ලන්ත වෙබ් අඩවියක් මගින් 2015-10-13 දිනැති “Prioriteitsdatum” (ලන්දේසි භාෂාවෙන් “ප්‍රමුඛතා දිනය”) දක්වා ඇති “COVID-19 සඳහා පද්ධති සහ ක්‍රමවේදය” සඳහා පේටන්ට් බලපත්‍රයක් හුවා දක්වයි.
පේටන්ට් බලපත්‍රය නීත්‍යානුකූල වුවත් කතුවරයා “ප්‍රමුඛතා දිනය” සහ “අයදුම් කිරීමේ දිනය” යන වචන සම්බන්ධ කර ඇත.
ප්‍රමුඛතා දිනයට අදාළ පේටන්ට් බලපත්ර අයදුම්පත් කණ්ඩායමක මුල්ම ගොනු කිරීමේ දිනය හෝ නව නිපැයුමක විශේෂ ලක්ෂණයක මුල්ම ගොනු කිරීමේ දිනය බව fact check කණ්ඩායම් පෙන්වා දෙයි.
මෙහිදී, 2015 ඔක්තෝබර් 13 වන දින රොත්ස්චයිල්ඩ් විසින් මෙම පේටන්ට් බලපත්ර සමූහය තුළ ප්‍රථම වරට අයදුම්පතක් ගොනු කර ඇත. ෆේස්බුක් පළකිරීම් හුවා දක්වා ඇත්තේ එම දිනය වුවත් කලින් ‘ආශ්‍රිත’ පේටන්ට් බලපත්‍රවල COVID-19 ගැන සඳහන් නොකෙරේ, ඒ වෙනුවට “ජෛවමිතික දත්ත භාවිතා කිරීම, සැකසීම සහ ප්‍රදර්ශනය කිරීම සඳහා වූ ක්‍රමයක් සහ ක්‍රමයක්” සඳහා යනුවෙන් ඇත.
පරිශීලකයා COVID-19 වලින් පීඩා විඳින්නේද යන්න තීරණය කිරීම සඳහා ජෛවමිතික දත්ත විශ්ලේෂණය කරන පද්ධතියක් සඳහා පේටන්ට් බලපත්‍රයක්, 2020 මැයි 17 වන දින දක්වා ඉල්ලුම් කර නොමැත.
ලෝක බැංකුව
මෙම ලිපිය ලෝක බැංකුවට සම්බන්ධ ව්‍යාජ සාක්ෂි කිහිපයක් ඉදිරිපත් කරයි.
“ලෝක COVID-19 ක්‍රමෝපායික සූදානම සහ ප්රතිචාර වැඩසටහන” සඳහා ලෝක බැංකුවේ ලේඛනයක පිටපතක් තිබේ.
මෙම වැඩසටහනට 2025 මාර්තු 31 වන දින “අපේක්ෂිත ව්‍යාපෘති අවසන් දිනය” ලෙස සටහන් කර ඇති බව පෙන්නුම් කෙරේ.
වසංගතය ඉදිරි වසර පහ සඳහා අඛණ්ඩව ක්‍රියාත්මක කිරීමට සැලසුම් කර ඇති “ව්‍යාපෘතියක්” බවට මෙය සාක්ෂියක් බව ෆේස්බුක් පළකිරීම් චෝදනා කරයි.
ලෝක බැංකුවේ නිල ලේඛනයෙන් හෙළි වන්නේ ව්‍යාපෘතියේ පරමාර්ථය වන්නේ: “COVID-19 මගින් එල්ල වන තර්ජනය වැළැක්වීම, හඳුනා ගැනීම සහ ඒවාට ප්රතිචාර දැක්වීම සහ මහජන සෞඛ්‍ය සූදානම සඳහා ජාතික පද්ධති ශක්තිමත් කිරීම” මෙම ව්‍යාපෘතිය වන බවය.
ලෝක බැංකුවේ ප්‍රධාන ආර්ථික විද්‍යාඥ කාමන් රයින්හාර්ට්ට අනුව, වසංගතයෙන් හටගත් අර්බුදයෙන් ගෝලීය ආර්ථික ප්‍රකෘතියට පත්වීමට වසර පහක් ගතවනු ඇත.
වසංගත සූදානමක්
2019 ඔක්තෝම්බර් මාසයේදී සෞඛ්‍ය සුරක්ෂිතතාව සඳහා වූ ජෝන්ස් හොප්කින්ස් මධ්‍යස්ථානය, ලෝක ආර්ථික සංසදය සහ බිල් ඇන්ඩ් මෙලින්ඩා ගේට්ස් පදනම, “Event 201” නමින් වසංගත ටැබ්ලට් පරිගණක අභ්‍යාසයක් පැවැත්වීය.
මෙහිදී වවුලන්ගේ සිට ඌරන් දක්වා මිනිසුන්ට සම්ප්‍රේෂණය වන නවෝත්පාදක වෛරස් රෝග දරුණු වසංගතයකට මඟ පාදන බවට සඳහන් විය.
මෙම අභ්‍යාසය ඉතා දැඩි වසංගතයකින් ඇතිවිය හැකි “සූදානම සහ ප්රතිචාර, අභියෝග ඉස්මතු කිරීමට” උපකාරී විය.
COVID-19 මගින් ඇතිවන වසංගතය පිළිබඳව සංවිධායකයින්ට පූර්ව දැනුමක් තිබූ බවට මෙය සාක්ෂියක් බව ෆේස්බුක් ලිපියෙන් යෝජනා කෙරේ.
සම බරව ඇත්ත කියන ලංකාසර පුවත් ඔබට සෑම විටෙක දැකීමට ඕනෑ නම් පහත අපේ වට්ස්ඇප් / ටෙලිග්‍රෑම් සමූහයන්ට එක්වෙන්න.
කෙසේ වෙතත්, මෙම ක්‍රියාව මගින් වර්තමාන වසංගතය ගැන අනාවැකි පළ කර ඇත්ද යන ප්රශ්නවලට ප්රතිචාර වශයෙන්, ජෝන්ස් හොප්කින්ස් මෙසේ පැවසීය: “මෙම අවස්ථාව සඳහා, අපි මන:කල්පිත වෛරස වසංගතයක් ආදර්ශනය කළෙමු, නමුත් අපි එය පැහැදිලිවම ප්රකාශ කළේ එය පුරෝකථනයක් නොවන බවයි”