භාෂිකා හීන්දෙණිය –
අගෝස්තු 12 ලෝක අලි දිනය ලෙස යෙදී ඇති අතර එය අලි ඇතුන් සංරක්ෂණය හා ආරක්ෂා කිරීම සඳහා කැපවී ඇත.
අප්‍රිකාවේ බහුලව සිදුවන අලි දඩයම්වලට ප්‍රධානතම හේතුව වී ඇත්තේ ඇත් දළ වෙළඳාමයි. යුනෙස්කෝ ලෝක ස්වභාවික උරුම අඩවියක් සහ අප්‍රිකාවේ හොඳම වනජීවී ප්‍රදේශයක් වන උතුරු සිම්බාබ්වේ හි Mana Pools ජාතික වනෝද්‍යානයේ, අයාලේ යන අප්‍රිකානු අලියෙකු ඕනෑම වේලාවක දඩයම් කිරීමේ අවදානමට ලක්ව ඇත.
නීති විරෝධී වනජීවී වෙළඳාමේ පෙර නොවූ විරූ වැඩිවීමකට අද ලෝකය මුහුණ දී තිබේ. කිසිදු පියවරක් නොගත හොත්, නීතිවිරෝධී ඇත්දළ වෙළඳාමේ ඉලක්කය වන පෘථිවියේ විශාලතම ගොඩබිම් ක්ෂීරපායි සත්වයා වන අප්‍රිකානු අලියා ඉදිරි වසර 10 සිට 20 දක්වා ක්‍රියාකාරී වඳවීමේ අද්දර සිටිනු ඇති බව පරිසරවේදීන්ගේ අදහස වී ඇත.
ශ්‍රී ලංකාවේත් ඇත් දළ ලබා ගැනීම සඳහාත් අලි මිනිස් ගැටුමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙසත් බොහෝ ප්‍රමාණයක් අලි මිය යෑම සිදු වේ.
ශ්‍රී ලාංකීය උප විශේෂය ආසියානු අලි ඇතුන්ගෙන් විශාලතම සහ තද පැහැති සත්වයකි.
ශ්‍රී ලංකාවේදී හමු වන අලියා සංවර්ධන කටයුතු සඳහා මිනිසා විසින් වනාන්තර එළිපෙහෙළි කර ඔවුන්ගේ පැරණි සංක්‍රමණික මාර්ගවලට බාධා කරන බැවින් දැන් කුඩා ප්‍රදේශවලට තල්ලු වෙමින් පවතී.
ශ්‍රී ලංකාවේ රංචු ප්‍රමාණය පුද්ගලයන් 12-20 හෝ ඊට වැඩි පරාසයක පවතී. එය මෙහෙයවනු ලබන්නේ වයස්ගතම ගැහැනිය නොහොත් මාතෘභූමිය විසිනි. 19 වැනි සියවසේ ආරම්භයේ සිට ශ්‍රී ලංකාවේ අලි ගහනය 65% කින් පමණ පහත වැටී ඇත. අද වන විට ශ්‍රී ලංකා අලියා ශ්‍රී ලංකාවේ නීතිය යටතේ ආරක්ෂා කර ඇති අතර අලියකු මැරීම මරණීය දණ්ඩනයට යටත් වේ.
2015 ජුලි 30 වන දින එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය වන සතුන් ජාවාරමට එරෙහිව සටන් කිරීමේ පළමු යෝජනාව සම්මත කරන ලද අතර එය “වනජීවී නීතිවිරෝධී ජාවාරම් මැඩලීමේ යෝජනාව” යන මාතෘකාව යටතේ සම්මත විය. එක්සත් ජාතීන්ගේ සාමාජික රටවල් 193 ම දඩයම් කිරීම සහ නීති විරෝධී වනජීවී වෙළඳාම අවසන් කිරීමේ උත්සාහයන් පුළුල් කිරීමට කැපවී සිටිති.
මාස දෙකකට පසුව, අලි දඩයම් කිරීම නැවැත්වීම සහ අලි ඇතුන් බේරා ගැනීම සඳහා ජාත්‍යන්තර දායකත්වයේ කොටසක් ලෙස චීනය සහ එක්සත් ජනපදය ඔවුන්ගේ දේශීය ඇත්දළ වෙළඳාම අවසන් කිරීමට පොරොන්දු විය.
2016 දෙසැම්බර් 30 වැනි දින චීනය වසරක් ඇතුළත දේශීය ඇත් දළ වෙළඳාම සම්පූර්ණයෙන්ම තහනම් කළේය.
අලියා අවඳවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇති විශේෂයන් කලින් සිතුවාට වඩා 100 ගුණයක් වේගයෙන් වඳ වී යා හැකි බව විද්‍යාඥයන් අනතුරු ඇඟවූ අතර පෘථිවිය හයවන මහා වඳවීම වීමට ඉඩ ඇති බවත් පැවසීය.
සම බරව ඇත්ත කියන ලංකාසර පුවත් ඔබට සෑම විටෙක දැකීමට ඕනෑ නම් පහත අපේ වට්ස්ඇප් / ටෙලිග්‍රෑම් සමූහයන්ට එක්වෙන්න.
නීති විරෝධී දඩයම් කිරීම, වාසස්ථාන විනාශ කිරීම සහ දේශගුණික විපර්යාස වැනි මානව ක්‍රියාකාරකම් සියල්ල මේ වඳවීමට වගකිව යුතුව ඇති අතර අලියා සම්පතක් සේ අවබෝධ කොට ගෙන රැක ගැනීම මිනිසාගේ වගකීමක් වනු ඇත