සදෙව් රත්නායක –
පිරටපුයා ගෝත්‍රයට අයත් විසෙන්ටේ පිරටුපුයාට අධික ලෙස උණ වැලඳී තිබුණා. හුස්ම ගැනීමටත් අපහසු වුණා. ඒත් 69 හැවිරිදි මේ මහළු මිනිසා ඔහුගේ නිවහන පිහිටි ඇමසන් වැසි වනාන්තරය හැරයාම තරයේම ප්‍රතික්ෂේප කළා. එක්තරා හෙදියක් ඔහුට කිට්ටු වුණා. හැකි ඉක්මනින් රෝහලට නොගියා නම් මරණය නිසැක බව ඔහුට ඒත්තු ගැන්වීමට එම ගෝත්‍රයටම අයත් එම පුහුණු හෙදියට ඔහුට නොසෑහෙන්න බැණ වදින්නට පවා සිදුවුණා.
ඇය වැන්ඩලීසියා ඕටෙගා ඩොස් සන්තෝස්, එසේත් නැතිනම් ඇගේ අසල්වාසීන්ට අනුව ‘වැන්ඩා‘.
එකිනෙකට වෙනස් ගෝත්‍රික ජන සමූහ 35ක් පමණ ජීවත්වෙන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයේ බ්‍රසීලයේ කොවිඩ් වසංගතයේ තෝතැන්නක් බවට පත්වීමේ ලකුණු පහළ වෙමින් තිබුණා. ඇරත් මේ තත්ත්වය නිසා බ්‍රසීල ආදි වාසීන් සදහටම වඳ වී යාමේ අවදානමකුත් ඇතැයි එරට රජය අනතුරු අඟවා තිබුණා.
වැන්ඩා සිය ගෝත්‍රික ප්‍රජාව රැක ගැනීමේ හුදෙකලා සටන ආරම්භ කරන්නේ එවැනි පසුබිමකයි. ග්‍රාමීය පරිසරයකට හුරුපුරුදුව සිටියත්, වාරිමාර්ග සහ විදුලිය එහි බොහෝ නිවාසවලට තිබුණේ නෑ. කොවිඩ් වසංගතයෙන් බරපතළ ලෙස රෝගාතූර වූවන් රැගෙන යාමට එහි පැමිණීම පවා ගිලන්රථ නිරන්තරයෙන්ම ප්‍රතික්ෂේප කරන තත්ත්වයකුයි තිබුණේ. මහජන සෞඛ්‍ය සායන නම් පැත්ත පළාතෙවත් තිබුණේ නෑ.
‘අපේ ජනතාව කොවිඩ් වසංගතයෙන් මිය යමින් සිටින්නේ. ඔවුන්ට කිසිම පහසුකමක් ලැබී නෑ.‘ කොලොම්බියා දේශ සීමාවේ පිහිටි ඇමසන් නදියේ ඉහළ කෙළවරේ පදිංචිව සිටින මේ පිරටපුයා ගෝත්‍රයට අයත් 32 හැවිරිදි වැන්ඩා එසේ කියනවා.
32 හැවිරිදි වැන්ඩා උපන්නේ ඇමසන් නදිය අසබඩ පිහිටි අමතුරා ගම්මානයේ. ඇය හෙදියක ලෙස පුහුණුව ආරම්භ කළේ මීට අවුරුදු දහයකට පෙරයි. ඇයට ඊට පෙර නාගරික පළාතක සමේ පිළිකා රෝගයෙන් පීඩා විඳින පුද්ගලයන්ගේ ආවතේව කිරීමේ අවස්ථාවක් ලැබී තිබුණා. ඉන් පන්නරය ලැබූ ඇය නිරතව සිටින්නේ දැන් තම ගෝත්‍රය කොවිඩ් වසංගතයෙන් මුදවා ගැනීමේ සටනකයි.
වැන්ඩා සිය රෝගීන්ට වේදනා නාශක පෙති සහ අනිකුත් මූලික ඖෂධ ලබා දුන්නා. ඒ වගේම වෛරසය බෝවීම වළක්වාගැනීමට වුවමනා කරන උපදෙස් ටිකකුත් දුන්නා. ඇය එවැනි රෝගීන් සිටින නිවාසවලට (සැබැවින්ම ඒවා පැල්පත්) ඇතුළු වුණේ ආරක්ෂිත කබායක්, අත්වැසුම් හා මුව ආවරණ සහිතවයි. සමහර වෙලාවට බ්‍රසීල ගෝත්‍රිකයන්ට ආවේනික මැකෝ කුරුල්ලන්ගේ පිහාටුවලින් සකස් කළ සම්ප්‍රදායික හිස්වැසුමකුත් පාවිච්චි කළා.
‘අපිට මහජන ආධාර නොලැබුණු නිසා ආහාර හා සනීපාරක්ෂක කට්ටල පරිත්‍යාග කිරීමේ වැඩසටහනක් මම සමාජ මාධ්‍ය ඔස්සේ පටන් ගත්තා.‘ වැන්ඩා ඉන් නොනැවතී සිය ප්‍රජාවට අවශ්‍ය මුව ආවරණ මැසීමට කාන්තාවන් කිහිපදෙනක් සිය මවගේ නිවසට ගෙන්වා ගත්තා. එමගින් එක් මහන මැෂිමකින් දිනකට මුව ආවරණ 30ක් පමණ මසා නිම කිරීමට හැකිවුණා.
වැන්ඩාගේ ගෝත්‍රික ප්‍රජාව පදිංචිව සිටි පළාතේ ප්‍රධානතම නගරය වූයේ මනුස් නගරයයි. වතාවක් බ්‍රසීලයේ සෞඛ්‍ය ඇමැතිවරයා මේ නගරයේ පිහිටි රෝහල කරා පැමිණියා. ඒ මොහොතේ වැන්ඩා තම ප්‍රජාවට අවශ්‍ය වෛද්‍ය පහසුකම් ඉල්ලා තවත් කාන්තාවන් පිරිසක් සමග රෝහල ඉදිරිපිට විරෝධතාවක නිරතවුණා. ‘ස්වදේශිකයන්ගේ ජීවිතවල වටිනාකම‘ ඔවුන්ගේ සටන්පාඨය වුණා.
සම බරව ඇත්ත කියන ලංකාසර පුවත් ඔබට සෑම විටෙක දැකීමට ඕනෑ නම් පහත අපේ වට්ස්ඇප් / ටෙලිග්‍රෑම් සමූහයන්ට එක්වෙන්න.
විරෝධතාව සාර්ථක වුණා. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස රෝහල් පරිශ්‍රය අසළ ස්වදේශිකයන් වෙනුවෙන් වෙනම වාට්ටුවක් ස්ථාපිත කරන්න රෝහල් බලධාරින් පොරොන්දු වුණා. මේ දිරිය කාන්තාවගේ ඉලක්කය ස්වදේශිකයන් කොවිඩ් වසංගතයෙන් මුදවා ගැනීම පමණක් නොවේ. ඇගේ සිහිනය බ්‍රසීලය තුළ ඔවුන්ට වටිනාකමක් ලබාදී පොදු පහසුකම් සියල්ල සපුරාලීමයි.