ජාත්‍යන්තර ණය වර්ගීකරණ ආයතනයක් වන ෆිච් ශ්‍රේණිගත කිරීම් විසින් ශ්‍රී ලංකාව දිගු කාලීන විදේශ-මුදල් ණය සඳහා පැහැර හැරීමේ ශ්‍රේණිගත කිරීම්වලින් (IDR) පහළ දමා ඇත.
ඒ අනුව ශ්‍රි ලංකාව (IDR) ‘CCC’සිට ‘CC’ දක්වා පහත හෙළා ඇති අතර එයින් ශ්‍රි ලංකාවට විදේශ ණය ලබා දෙන්නන්ට අනතුරු අඟවන්නේ ලබා දෙන ණය පැහැර හැරීමේ දැඩි අවදානමක් පවතින බවයි. මෙම මට්ටමට ශ්‍රේණිගත කිරීම්වලින් පසුව ජාත්‍යන්තර ණය ලබා දීම සම්බන්ධයෙන් කිසිදු ඉදිරි දැක්මක් හෝ විමසීමක් ෆිච් ශ්‍රේණිගත කිරීම්වලින් ලබා නොදෙන බව ෆිච් රේටිංග්ස් ආයතනය පවසයි.
මෙම තත්ත්වය ශ්‍රි ලංකාවට විදේශ ණය ලබා ගැනීමේදී දැඩි අර්බුදයක් වන අතර ඊට හේතු වී ඇත්තේ ශ්‍රි ලංකාවේ වර්තමානයේ පවතින විදේශ සංචිත අර්බුදය බව සඳහන් වෙයි.
එම ආයතනය නිවේදනයක් මඟින් ඊයේ (17) කියා සිටියේ ශ්‍රී ලංකා විදේශ මුදල් සංචික ත්ත්වය මත බාහිර ද්‍රව ශීලතාව නරක අතට හැරෙමින් පවතින අතර විදේශ සංචිත පහත වැටීම මත සහ රට තුළට මූල්‍ය ගලා ඒමා සීමා අති පසුබිමක් තුළ ණය පැහැර හැරීමේ දැඩි අවදානමක් පවතින බවය. එම වර්ගීකරණය තුළින් ශ්‍රි ලංකාව සඳහා විදේශ ණය මුදල් ලබා දෙන්නන්ට යම් අනතුරු ඇඟවීමක් නිකුත් කර ඇති අතර ඉදිරි මාස කිහිපය තුළ ශ්‍රි ලංකාවේ විදේශ මුදල් සංචිතය දැඩි අර්බුදයකට ලක්ව ඇති බවය.
ශ්‍රි ලංකාව පෙළන මූල්‍ය ආතතියේ බරපතලකම රජයේ බැඳුම්කර ඵලදාව ඉහළ යාම සහ මුදල් ඒකකයේ පහළට යන පීඩනය මගින් නිරූපණය වන බවද ෆිච් ආයතනය පවසයි.
ශ්‍රි ලංකාව තුළ තවමත් ඉහළ යන රාජ්‍ය ණය සහ ඉහළ ණය සේවා බරක් තිබියදීත්, මෙරට බලධාරීන් දේශීය මූල්‍යකරණය සඳහා අඛණ්ඩව කටයුතු කරන තත්ත්වයක් තුළ ෆිච් රේටින්ග්ස් ආයතනය තම දේශීය මුදල් සඳහාද වන ණය පැහැර හැරීමේ වර්ගීකරණය ‘CCC’මෙටට්මට පහත දමා ඇත. එය දේශීය ණය සපයන ආයතනවලටද රජයට ණය ලබා දීම සම්බන්ධයෙන් වන අනතුරු ඇඟවීමකි.
ෆිච් රේටින් ආයතනය සිය නිරීක්ෂණය දක්වා ඇත්තේ මෙසේය.
ඉහළ ආනයන වියදම් සහ සහ ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව විදේශ මුදල් පාලනය සඳහා අනවශ්‍ය ලෙස මැදිහත්වීම හේතුවෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ විදේශ විනිමය සංචිත අප විසින් අවසන් වරට ශ්‍රි ලංකාවේ ආර්ථික තත්ත්වය පිළිබඳව කරන ලද සමාලෝචනයේදී අප බලාපොරොත්තු වූවාට වඩා ඉතා වේගයෙන් පහත වැටී ඇත. විදේශ විනිමය සංචිත අගෝස්තු මාසයේ සිට ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 2 කින් පමණ අඩු වී ඇති අතර, නොවැම්බර් අග වන විට USD බිලියන 1.6 දක්වා පහත වැටී ඇත. එය මාසයකට අඩු වත්මන් බාහිර ගෙවීම් වලට (CXP) සමාන වේ. සමස්තයක් ලෙස 2020 අවසානයේ සිට ඩොලර් බිලියන 4 ක පමණ විදේශ මුදල් සංචිතවල පහත වැටීමක් පෙනේ.
2022 සහ 2023 දී නව බාහිර මූල්‍ය ප්‍රභවයන් නොමැති විට රජයට එහි බාහිර ණය බැඳීම් සපුරාලීම දුෂ්කර වනු ඇතැයි අපි විශ්වාස කරමු. බැඳීම්වලට 2022 ජනවාරි මාසයේ දී ගෙවිය යුතු USD මිලියන 500 ක ජාත්‍යන්තර ස්වෛරී බැඳුම්කර දෙකක් සහ 2022 ජූලි මාසයේ දී USD බිලියන 1 ක ජාත්‍යන්තර ස්වෛරී බැඳුම්කර දෙකක් ඇතුළත් වේ. 2022 දී 430% කට ආසන්න ඩොලර් බිලියන 6.9 ක මූලික හා පොලී ඇතුළුව විදේශ මුදල් ණය සේවා ගෙවීමට රජය ද මුහුණ දෙයි. 2021 නොවැම්බර් වන විට නිල දළ ජාත්‍යන්තර සංචිතවල. පොලී සහ මූලික ඇතුළුව සමස්ත විදේශ මුදල් ණය සේවාව 2022 සිට 2026 දක්වා USD බිලියන 26ක් පමණ වේ.
පසුගිය ඔක්තෝබර් මාසයේදී ශ්‍රි ලංකා මහ බැංකු අධිපතිවරයා විසින් ශ්‍රි ලංකාවේ විදේශ මුදල් සංචිත තර කර ගැනීම සම්බන්ධයෙන් යම් සැලසුමක් ප්‍රකාශ කළ අතර ඒ අනුව චීනයේ මහජන බැංකුව (PBOC) සමඟ පවතින මුදල් හුවමාරු කිරීමේ පහසුකම මගින් ඩොලර් බිලියන 1.5 කට සමාන සංචිත ඉහළ නැංවිය හැකි වනු ඇත. කෙසේ වෙතත් මෙම මුදල් හුවමාරු පහසුකමින් චීනයෙන් ලැබෙන මුදල් සමඟ වුවද අපේ නිරීක්ෂණ අනුව විදේශ විනිමය සංචිත යම් පීඩනයක් යටතේ පවතිනු ඇත.
ඩොලර් මිලියන 400 ක දකුණු ආසියානු සහයෝගිතා ව්‍යවහාර මුදල් රාමුව යටතේ හුවමාරු පහසුකමක් ද කටාර් මහ බැංකුව සමඟ හුවමාරු පහසුකමක් මෙන්ම ප්‍රේෂණ සුරැකුම්කරණය සහ භ්‍රමණය වන ණය පහසුකම් සහිත ඉන්දියාවෙන් ලැබෙන ආර්ථික ආධාරක පැකේජයකින් අමතර මූල්‍ය ප්‍රභවයන් ලැබිය හැකිය.
සම බරව ඇත්ත කියන ලංකාසර පුවත් ඔබට සෑම විටෙක දැකීමට ඕනෑ නම් පහත අපේ වට්ස්ඇප් / ටෙලිග්‍රෑම් සමූහයන්ට එක්වෙන්න.
මෙම සියලු මූලාශ්‍ර වලන් නිසි ලෙස මෙරටට විදේශ මුදල් ලැබුණද 2022 දී අඛණ්ඩ ණය සේවා සැපයීම සඳහා ප්‍රමාණවත් බාහිර ද්‍රවශීලතාවයක් පවත්වා ගැනීම රජයට අභියෝගාත්මක වනු ඇතැයි අපි විශ්වාස කරමු.“ යනුවෙන්ද ෆිච් රේටිං ආයතනය සඳහන් කරයි.
කෙසේ වුවද මෙරට මාධ්‍ය හරහා කෙරෙන යෝජනා මඟින් ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල මඟින් බහුපාර්ශ්වික මූල්‍යකරණය අගුළු හරිනු ඇති බවට ෆිච් රේටිංග්ස් ආයතනය රෝකථනය කරන අතර ණය තිරසාරභාවය ගෙන ඒම සඳහා ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම සඳහා එම අරමුදලට යෝජනා කළ හැකි වනු ඇතැයි ද ෆිච් රේටිං ආයතනය සඳහන් කරයි.