අප කිරුළක් වෙනුවෙන් සටනකය. සටන උසාවිය දක්වා ගොස් තිබේ.
පුරා සිවු වසරක් තිස්සේ වෙන්වී සිට උසාවියේ දික්කසාද නඩුවක් පැවරී විභාගවන අතර දික්කසාදය ලබා ගැනීම විවාහක රූ රැජන කිරුළ පළඳින තුරු ප්‍රමාද කරන තැනැත්තික් එක් පසෙකය. නීත්‍යානුකූලව ඇය තවම විවාහයක. ඇයගේ විවාහය නිමා වන්නේ උසාවියෙන් දික්කසාදය තීන්දු වුණු දිනයේය.
ඇයට විවාහක රූ රැජන කිරුළු නුසුදුසු බව පවසන ගිය අවුරුද්දේ ලෝක විවාහක රූ රැජන කිරුළ පැළඳි දාට පසුදා දික්කසාදය ලබා ගන්නට සූදානම් තැනැත්තියක් විවාහක රූ රැජනට නුසුදුසු බව කියන්නීය. නීතියේ අඩුලුහුඩුකම් වලින් රිංගා ගොස් කෙසේ හෝ කිරුළ දරා ගැනීමේ සදාචාරය ගැන ප්‍රශ්න කරන්නීය.
කෙසේ හෝ කිරුළු හටන දැන් උසාවියේය.
අපේ රූ රැජනියන් කිරුළක් වෙනුවෙන් සමාජය ඉදිරියේ පොරයකට වැටී සිටින විටි රූ රැජනක් යනු කවරෙක් දැයි ආදර්ශයක් ලෝකයෙන් පෙනෙමින් ඇත්තේය. ඒ මියන්මාරයෙනි.
මියන්මාරයේ රූපරාජිනිය (Miss Grand Myanmar) ලෙස කිරුළු පළඳින්නේ විසි දෙහැවිරිදි හැන් ලේ ( Han Lay)ය. ඇය ‘යැන්ගුන්’ (Yangon) විශ්වවිද්‍යාලයේ මනෝවිද්‍යාව හදාරන ශිෂ්‍යාවකි. හැන් ලේ මේ වනවිට සිය ජාතිය වෙනුවෙන් ජීවිත පූජාවෙන් අරගලයකය. ඒ සිය රට යටකොට සිටින මිල්ටරි ජුන්ටාවට එරෙහිවය. අවුන් සාන් සූ කීගේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සඳහා වූ ජාතික ලීග (එන්එල්ඩී) පක්ෂය ඉහළින් ජයග්‍රහණය කළ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මැතිවරණය ජයග්‍රහණය හමුදා පාලනය විසින් අහෝසි කිරීමට එරෙහිවය.
ඇය සිය රටේ ජන ජීවිතය ගැන ලෝකය හමුවේ කතා කිරීමට තමන් සහභාගී වුණු ජාත්‍යාන්තර රූ රැජන වේදිකාව ප්‍රවේශයක් කර ගත්තාය.
“මගේ රට මියන්මාරය… මගෙ රටේ අද බොහෝ දෙනෙක් මිය යමින් සිටිනවා. කරුණාකර මගේ රටට උදව්වෙන්න. මේ මොහොතේ අපට හදිසි ජාත්‍යන්තර ආධාරය අවශ්‍ය කරනවා,”
තායිලන්තයේ පැවැත්වුන ‘මිස් ග්‍රෑන්ඩ් ඉන්ටර්නැෂනල් – 2020’ (Miss Grand International 2020) රූපරාජිනී තරඟයට සහභාගී වෙමින් සිටි හැන් ලේ( Han Lay) ලෝකයට කීවාය. ඇයගේ විනාඩි දෙකක කතාව රූ රැජන වේදිකාවක මෙතෙක් කියැවුනක් නොවේ. ඒ දේශපාලනික ප්‍රකාශය එක මොහොතකට ප්‍රේකෂාගාරය ගල් කළේය.
වේදිකාවෙන් බැස පැමිණි ඇය කීවේ මෙවැන්නකි. “ මම මගේ රට වෙනුවෙන් කළ යුතු දේ කළා.“
හැන් ලේ සිය රටේ මරා දැමූ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය දිනා ගැනීමට ජීවිත පූජාවෙන් අරගල බිමට බහින්නේ හමුදා කුමන්ත්‍රණය දියත් වූ අවස්ථාවේ සිටය. තායිලන්ත සංචාරය ආරම්භකිරීමට පෙර හමුදා කුමන්ත්‍රණයට එරෙහි වීදි විරෝධතා ව්‍යාපාරයන්ට ඇය එක් වූවාය. මිල්ටරි හමුදා ජුන්ටාවට එරෙහිව රටේ විශාලතම නගරය වන ‘යැන්ගොන්හි’ වීදි විරෝධතා ව්‍යාපාරයකට ඇය එක් වී සිටින අයුරු ලෝක මාධ්‍ය වාර්තා කළේය.
හමුදා පාලනයට එරෙහිව වීදි බසින ජනයා ජල ප්‍රහාරවලින්, රබර් උණ්ඩවලින් නවත්වාගත නොහැකිවන විට හමුදා පාලකයෝ ජීව උණ්ඩ භාවිත කළහ. සිය ගණන් මැරී වැටුනහ. හමුදා මර්දනයේ මාරාන්තික දිනය පසුගිය සෙනසුරාදා (04) දක්නට ලැබුණි. එදින මරාදමන ලද මිනිසුන්ගේ සංඛ්‍යාව සියයකට වැඩි විය.
මියන්මාරයේ නිරීක්ෂණ සංවිධානයක් ඇස්තමේන්තු කරන පරිදි හමුදා ජුන්ටාවේ වෙඩි පහරින් මේවනවිට මරාදමන ලද සමස්ත සංඛ්‍යාව පන්සියයටත් වැඩිය. මරාදමනු ලැබ ඇති අයගෙන් හතළිස් තුන්දෙනෙක් ළමුන් බව ‘සේව් ද චිල්ඩ්රන්’ (Save the Children) ආයතනය වාර්තා කළේය.
ඇය තායිලන්තයේ ජාත්‍යාන්තර රූ රැජන වේදිකාව සිය රට සම්බන්ධ කථිකාවක් ගොඩ නගා ගැනීමට භාවිත කරන්නේ මේ පසුබිමේ දී ය. ඇය කතා කරන්නී තමන් හමුවේ ඇති අවදානම ගැන තක්සේරුවක් සහිතවය. මියන්මාර් ආරක්ෂක හමුදා ප්‍රසිද්ධ පුද්ගලයන් දහඅට දෙනකු , සමාජ මාධ්‍ය ක්‍රියාකාරිකයන් සහ මාධ්‍යවේදීන් දෙදෙනකු නීතියේ රැහැනට කොටු කරගැනීම සඳහා මේ වනවිට වරෙන්තු නිකුත් කර තිබේ. ඔවුන් සියලුදෙනාම හමුදා කුමන්ත්‍රණයට එරෙහිව අදහස් දක්වන ලද පුද්ගලයන්ය. ඔවුන්ට එරෙහි චෝදනා වන්නේ “හමුදා නිලධාරීන්ගේ මුක්තියට හෝ ඔවුන්ගේ රාජකාරියට බාධා කරනු ලැබීමට අදාළ ඒවාය.
හැන් ලේ( Han Lay) ගේ පවුලේ උදවිය මේ වනවිට මියන්මාරය තුළ අනාරක්ෂිතය. මේ තත්වය තුළ ඇයට සිය රටට නොපැමිණෙන ලෙස ඇයට ආදරය කරන මියන්මාර් ජනතාව ඉල්ලා සිටින්නේය.
“අවම වශයෙන් ඉදිරි මාස තුනක කාලය තුළ තායිලන්තයේ රැඳී සිටීමට තීරණය කළා. මේ ගමන එන්න කලින් මා ඉදිරියේ ඇති අනතුර සහ අවදානම ගැන මට අවබෝධයක් තිබුණා. මා මගේ රට ගැන බොහෝ දේ කතා කළා. මියන්මාරයේ පවතින තත්වය ගැන අදහස් දක්වනු ලැබීම අතින් සීමාවන් තියෙන බව මියන්මාරයේ සියලු දෙනාම දන්නා කාරණයක්” ඇය බී.බී.සී ආයතනයට අදහස් දක්වමින් කියා තිබුණාය.
“ යුද හමුදා කුමන්ත්‍රණයෙන් අනතුරුව මා සමඟ විරෝධතා ව්‍යාපාරවලට එක්ව සිටි සෙසු ශිෂ්‍යාවන් බොහෝ දෙනෙක් පළමු සති කිහිපය තුළදීම අත්අඩංගුවට ගෙන සිරගත කළා. මගෙ මිතුරියක් ඔවුන් මාර දැම්මා. ඇය විරෝධතා ව්‍යාපාරයේ සිටියේත් නැහැ. හැන්දෑවක ඇය කෝපි උගුරක් බොන්න ආපන ශාලාවකට යමිනුයි හිටියේ. කවුරුහරි කෙනෙක් ඇයට වෙඩිතැබුවා,”
හැන් ලේ උපාධිය ලැබීමෙන් පසු සැලසුම් කර තිබුණේ ගුවන් සේවිකාවක් වීමටය.
“ එහෙත් මාව දේශපාලනයට එක් කරගන්න ඇතැමුන් යත්න දරනවා. එය මට ගැලපෙයි කියලා මම හිතන්නෙ නෑ. මේ මනුෂ්‍යත්වයට එරෙහි අපරාධවලට එරෙහිව මගේ මතය ප්‍රකාශ කරන්න දේශපාලනයට එන්න අවශ්‍යයයි කියලා මා හිතන්නෙ නෑ… “ දේශපාලනය යනු හැම බූරුවෙකුටම ලැගිය හැකි අම්බලමක් නොවන බව ඇය පෙන්වා දී තිබුණාය.
හැන් ලේ අපේ රටේ අම්මණ්ඩිලාට කණට ගසා කියා දෙන කතාවක් තිබේ. ඒ පොත්ත රතු වූ පමණින්, අඟ පසඟ මස් වලින් පුරවාගෙන හැඩ කරගත් පමණින්, “කැට් වෝක්“ එකක ලතාවෙන් ගැහැණියක් රූ රැජනක් වෙන්නේ නැති බවය.
රූ රැජනක් යනු භෞතික ශරීරයක හැඩය හදන මස් ගොඩක් නොව, ඒ සිරුර තුළ ජීවත්වන සදාචාරය, මනුෂ්‍යත්වය, යුතුකම, සහ වගකීම හඳුනන ගැහැණියකගේ ප්‍රභාමත් පෞරුෂය බවය.
නැවත කියන්න ඇත්තේ එක දෙයකි. තමන්ගේ භූමිකාව ලෝකයෙන් ඉගෙන ගන්න…
සම බරව ඇත්ත කියන ලංකාසර පුවත් ඔබට සෑම විටෙක දැකීමට ඕනෑ නම් පහත අපේ වට්ස්ඇප් / ටෙලිග්‍රෑම් සමූහයන්ට එක්වෙන්න.
( මූලාශ්‍රය – බී.බී.සී)