ආචාර්ය වර්ශි දන්දෙනිය – කෘෂිකර්ම පීඨය, පාංශු විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව,
(විශේෂ සංවාදයක් ඇසුරින් සැකසිනි)
කාබනික පොහොර ටොන් අනූනවදහසක් චීනයෙන් ගෙන්වීමට සියල්ල සූදානම්ය. මේ සම්බන්ධව රට තුළ විද්වතුන් මතුකරන ගැටලු මහින්දානන්ද අලුත්ගමගේ කෘෂිකර්ම ඇමතිවරයා විසඳන්නට හදන්නේ අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාරත්මේන්තුව කැඳවීමෙනි. රටේ නීතියටත් වංගු දමා විද්‍යාත්මක වාර්තා මත පදනම්ව ඇති දත්ත අතුගා මේ කෘෂිකර්ම ඇමතිවරයා තමන් ගෙන්වන චීන පොහොරේ කිසිම අහිතකර ව්‍යාධි ජනකයක් නැති බව තහවුරු කරන බව පවසයි.
මෙතැන ඇත්තේ මුග්ධ දේශපාලනයට එපිටින් ගිය කතාවකි. ජනප්‍රිය රසායනික පොහොර මාෆියාව තොරොම්බල් කරමින් කරන්නට යන මේ ව්‍යසනය කුමක් විය හැකිදැයි අපි ප්‍රමාණිකයන් විමසුවෙමු.
මේ දැක්වෙන්නේ පේරාදෙණිය කෘෂිකර්ම පීඨයේ පාංශු විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවේ ආචාර්ය වර්ශි දන්දෙනිය සමග ලංකාසර කළ සාකච්ඡාවකින් සකස් කළ සටහනකි.
කාබනික පොහොර ආනයනය පිළිබදව රටේ පිළිගත් නෛතික පදනම,
රටේ ප්‍රකාශිත නීති ප්‍රකාරව කාබනික පොහොර සාම්පලයක් පවා රට තුළට ගැනීමට පෙර කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව යටතේ වූ ජාතික ශාක නිරෝධායන සේවය (National Plant Quarantine Service – NPQS) මගින් පරීක්ෂා කිරීම අනිවාර්යයෙන් කලයුතු වේ. එහිදී SLSI 1704 ප්‍රමිතියට අනුව ජීවීන් රහිත නම් පමණක් රට තුළට එම කාබනික පොහොර ගැනීම අනුමත වේ. මෙම ජීවීන් රහිත කාබනික පොහොරේ ජීවී ක්‍රියාවලිය ආරම්භ වන්නේ සජීවී පොළොවට එක් කළ පසුය.
එහෙත් මෙම ආනයනික චීන පොහොරව වල ක්ෂුද්‍රජීවීන් සිටින බව පර්යේෂණ වාර්තා සඳහන් කරයි. ඒ අනුව Erwinia සහ Bacillus ඛාන්ඩයන්ට අයත් බැක්ටීරියා විශේෂත් Gram positive හා Gram negative ලෙස පමණක් වර්ගීකරණය කරන ලද ඉන් ඔබ්බට හදුනා නොගත් බැක්ටීරියා විශේෂ කිහිපයක් ද වාර්තා වී ඇත.
එසේ නම් මූලිකම කාරණාව පැහැදිලිය. මේ පොහොර කිසිම ආකාරයකට නෛතික පදනමක් මත නම් රට තුළට ඇතුළු කළ නොහැකිය.
ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිති ආයතනය පිළිගත් පිටරට ආයතනයකින් මෙම පොහොරවල ක්ෂුද්‍රජීවී පරීක්ෂණය ප්‍රමාණවත් ද?
චීනයෙන් ගෙන්වන කාබනික පොහොර ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිති ආයතනය මගින් පිළිගත් පිටරට පර්යේෂණාගාරයකින් සමීක්ෂණය කර අහිතකර ක්ෂුද්‍රජීවීන් නැති බව තහවුරු කළේ යැයි ප්‍රකාශිතය.
නමුත් ජාත්‍යන්තර ව පිළිගත් මෙම පර්යේෂණාගාරය හරහා පරීක්ෂණ කරනු ලැබුවේ මිනිසාට ව්‍යාධිජනක තෝරාගත් ක්ෂුද්‍රජීවී කාණ්ඩ කිහිපයක් පමණි.
ඔවුන් හරහා පරීක්ෂා කළේ මේ පොහොර සාම්පල්වල ඇති සැල්මොනෙල්ලා (Salmonella) සහ කොලිෆෝර්ම් ඛාන්ඩයේ (coliform) ක්ෂුද්‍රජීවීන් ගැනය. මේ විශේෂ ජීවත්ව වර්ධනය වන්නේ අසූචි මිශ්‍ර පසෙහිය.
මේ ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් මෙහි නොමැති බව එම වාර්තාවේ දක්වා තිබේ. එහෙත් මේ කිසිදු පරීක්ෂණ වාර්තාවක මේ පොහොර සාම්පලයක අඩංගු සම්පූර්ණ බැක්ටීරියා හෝ දිලීර ප්‍රමාණ ගැන කිසිම සඳහනක් නැත. වෛරස් වර්ග තිබේදැයි දන්නේත් නැත.
අප්‍රකාශිත යතාර්ථය නම් ශාකවලට හානිකර විය හැකි වෙනත් ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් නොමැති බව මේ පරීක්ෂණාගාර වාර්තාව තහවුරු කර නැති බවය.
මේ එන්නේ මුහුදු ශාඛවලින් හැදූ කාබනික පොහොර ද?
චීන පොහොර නිෂ්පාදනය කර ඇත්තේ මුහුදු පැළෑටි (seaweed) භාවිතයෙන් බව නිසා Erwinia නම් බැක්ටීරියාව එහි සිටිය නොහැකි බව මාධ්‍ය ඔස්සේ ඔවුහු රටට කියති.
සැබෑය.
Erwinia නම් බැක්ටීරියාවට මුහුදු ජලය වැනි අධික ලවණතාවක් ඇති පරිසරවල ජීවත් වන්නට නොහැකිය. ඒ නිසා කෙසේවත් මුහුදු පැළෑටි පමණක් භවිතා කර නිෂ්පාදනයවන පොහොරක Erwinia සිටිය නොහැකිය.
නමුත් රසායනාගාර පරීක්ෂණවල දී මෙම චීන පොහොරේ උක්ත Erwinia බැක්ටීරියාව ඇති බව වාර්තා වේ. මෙම පොහොරේ නයිට්‍රජන් ප්‍රතිශතයත් සියයට 10-15 අතර ඇති බව පැවසේ. එසේ නම් මේ දත්ත තහවුරු කරන්නේ මේ පොහොර මුහුදු පැලෑටි පමණක් යොදාගෙන නිෂ්පාදනය කළ එකක් නොවන බවය.
විමසිය යුතු වැදගත්ම දේ විමසමි.
අපි චීනට රැවටිලාද?. නැතිනම් අප අපවම රවටගන්නවාද?
පොහොර ගෙන්වීමේ දී ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිති ආයතනය පිලිගන්නා පරීක්ෂණාගාරකින් වාර්තාවක් ලබා ගැනීම පමණක් ප්‍රමාණවත් ද?
පොහොර ගෙන්වීමේදී ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිති ආයතනය පිලිගන්නා පර්යේෂණයාතනයකින් වාර්තාවක් ලබා ගැනීම ප්‍රමාණවත් බව ඔවුහු අපට කියති.
ලංකාවේ පර්යේෂණාගාරයකින් පරීක්ෂා කළේ නිකමට බවත් එවැනි අවශ්‍යතාවයක් පැන නොනගින බවත් පවසති.
මෙය සාහසික සාවද්‍ය ප්‍රකාශයක් බව කිව යුතුව ඇත.
රටේ ප්‍රකාශිත නීති ප්‍රකාරව නියමිත ක්‍රමවේදයට අනුව කාබනික පොහොර සාම්පලයක් පවා රට තුළට ගැනීමට පෙර කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව යටතේ වූ ජාතික ශාක නිරෝධායන සේවය (National Plant Quarantine Service – NPQS) මගින් පරීක්ෂා කිරීම අනිවාර්යයෙන් කලයුතු බව මුලින්ම පෙන්වා දුන්නෙමි.
SLSI 1704 ප්‍රමිතියට අනුව ජීවීන් රහිතනම් පමණක් රට තුළට එම කාබනික පොහොර ගැනීම අනුමත වේ. මෙම ජීවීන් රහිත කාබනික පොහොරේ ජීවී ක්‍රියාවලිය ආරම්භ වන්නේ සජීවී පොළොවට එක් කළ පසු බව මුලින්ම දැක්වූයෙමි.
හානිකර ක්ෂුද්‍රජීවීන් ගැන ඔවුන් නිර්වචනය කරන්නේ
කුමණ පදනමක පිහිටා ද?
පාර්ශව කිහිපයක් විසින් ‘ජීවීන් රහිත’ යන්න ‘හානිකර ජීවීන් රහිත’ ලෙස වෙනස් කර කෙසේ හෝ මෙම පොහොර තොගය රට තුළට ගැනීමට බිය ජනක උත්සාහයක යෙදෙමින් සිටිති. අහිතකර ක්ෂුද්‍රජීවීන් ඇති පොහොර කිසිසේත්ම ගෙන්වන්නේ නැති බව ඔවුහු අපට සහතික වෙති.
හානිකර ජීවින් සම්බන්ධ මේ පුද්ගලයින් අර්ථ දක්වන්නේ කෙසේද?. කුමණ නිර්නායක ඔසසේ ද?.
සමහර ව්‍යාධිකාරක ජීවීන් කිහිපයක් හැරුණු විට බොහොමයක් ජීවීන්ගේ හිතකර අහිතකර බව ඉතාම සාපේක්ෂය. ඔවුන් ඇතුලුවන පරිසරයේ සිටින අනෙකුත් ජීවීන් සමග ඇති අන්තර්ක්‍රියා ඔවුන්ගේ හිතකර හෝ අහිතකර බව තීරණය කරන්නේය.
තේරුම් ගත යුතු බිහිසුණුම තත්වය වන්නේ සමහර ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් ආක්‍රමණශීලී ගති පෙන්වා නව පලිබෝධකයින් බවට පත්වීමට ඇති හැකියාවය.
එසේම පර්යේෂණාගාරවල භාවිතා කරන කල්චර් කිරීම් පදනම් කරගත් ( culture based) ක්‍රම මගින් අපට තොරතුරු ලැබෙන්නේ පරීක්ෂා කරන සාම්පලවල ඇති ක්ෂුද්‍රජීවී ගහණයෙන් 10%ක පමණි. එනම් ඉතා සුලුතරයක් ගැන පමණි. පර්යේෂණාගාර තුළ වගා කළ නොහැකි සහ අප අරමුණු කොට සොයා නොබලන බහුතරයක් වූ ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් අතර ව්‍යාධිකාරකයින් සහ හානිකර ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් ඕනෑ තරම් සිටිය හැකිය.
මේ ඔස්සේ වයිරස පැමිණීමේ අවදානම ගැන කවුරුවත් කතා කරන්නේ නැත. වයිරස පිලිබඳ විමසීමක් ද දැනට නැත. මෙම පොහොර හරහා රෝග කාරක වයිරස ද පැමිණිය හැකිය. ඒ නිසාම දැනට භාවිතාවන ඔය කියන තත්ත්ව පරික්ෂා ප්‍රමාණවත් වන්නේ නැත.
ගොවියාට අවශ්‍ය කාබනික පොහොර රට තුළ නිෂ්පාදනයෙන් පමණක් පිරිමසාලීමට මේ අවස්ථාවේ හැකියාවක් නැති බව පිළිගත යුතුය.
ඒ නිසා නිලධාරීන් ඉතා අපහසුතාවයකට පත්ව ඇති බවත් ඇත්තය.
නමුත් පැමිණීමට නියමිත කාබනික පොහොර ගෝරනාඩුවට බිය වී, කිහිපදෙනෙකුට අයථා ලෙස මුදල් ඉපයීමට ඉඩ දෙමින්, රටේ සමස්ථ පාරිසරික පද්ධතියම අනතුරේ හෙලන්නේ කුමණ පදනමක් මත දැයි විමසීමට තරම් පෞරුෂයක් මේ රටේ විද්වත් වෘත්තිකයන්ට තිබිය යුතු බව විශ්වාස කරමි.
දැනට වාර්තාවන ක්ෂුද්‍රජීවී ඛාණ්ඩවන Erwinia , Bacillus, Gram positive bacteria හා Gram negative bacteria හරහා විය හැකි හානිය කුමක් විය හැකි ද?
Erwinia බැක්ටීරියාවේ පැතිරීම බැලීමට පරීක්ෂණ රාශියක් තිබේ. නිතර දක්නට ලැබෙන මෙම ක්ෂුද්‍රජීවියා තමන්ට ආවේනික හැසිරීම පරිසර තත්වයන් අනුව අනුවර්ථනය කර ගනී.
අප දන්නා ආකාරයට මේ ක්ෂුද්‍රජීවියාගෙන් වැඩිම බලපෑම සිදුවන්නේ කැරට්, බීට්, අර්තාපල් , නෝකොල් සහ සලාද වැනි එළවළු භෝගවලටය. මෙම විශේෂය මගින් බෝගවලට වන බලපෑම මේ වනවිට ලංකාවේ පිළිගත් පර්යේෂණ මගින් පෙන්වා දී ඇත. වැඩිම හානිය සිදුවන්නේ බෝගයේ පසු අස්වනු අවධියේ දීය. ඒ තත්වය තුළ Erwinia අඩංගු කාබනික පොහොර ලංකාවට රැගෙනන ඒමෙන් නිර්මාණය විය හැකි තත්වය පිළිබඳ කිසිම තක්සේරුවක් රටට නැත.
Bacillus යනු විශාල බැක්ටීරියා ඛාණ්ඩයකි. ශාඛ සහ සත්ව රෝග ඇතිකරන්න බලපාන බැක්ටිරීයා විශේෂ ගණනාවක් මේ ඛාණ්ඩයට අඩංගුය.
පොහොරෙහි අඩංගු බව කියන Gram positive bacteria සහ Gram negative bacteria යනු බැක්ටීරියාවන් මූලිකවම වර්ගීකරණය කරනු ලබන විශාල ඛාණ්ඩ දෙකකි. ඔවුන් අයත් විශේෂය කුමක්දැයි වාර්තාවේ සදහන් නොවන බැවින් ඔවුන්ගේ අවදානම පිලිබඳ පූර්ව නිගමනයන්ට එලැඹීමට නුපුළුවන .
ලංකාවේ ගොවිබිම්වල තෙතමනය අධිකය. ඒ නිසාම Erwinia වැනි ක්ෂුද්‍රජීවීන්ගේ වර්ධන වේගය වැඩිය.
නමුත් තේරුම් ගත යුත්තේ Erwinia ක්ෂුද්‍රජීවීන් ජීවත්වන තත්වයක මේ සාම්පලවල සිටින සියල්ලන්ටම පැවතිය හැකි බවය.
වගකීම් සහිත දියුණු රටවල කරන්නාක් මෙන් තමන්ගේ නිෂ්පාදනයේ අන්තර්ගතය සහතික කරන පිළිගත හැකි පරීක්ෂණ වාර්තාවක් මෙම පොහොර තොගය සමග පැමිනෙන්නේ නැත.
මේ බැක්ටීරියා ඛාණ්ඩයේ අඩංගු බැක්ටීරියා විශේෂ ගැන කිසිවෙක් දැනුම්වත් නැත්තේ ඇයි..
මේ පොහොර සමග එන බැසිලස් ඛාණ්ඩයේ බැක්ටීරියාවන් මොනවා දැයි තවම කිසිවෙක් දන්නේ නැත. ප්‍රමිති ආයතනයත් එම ඛාණ්ඩයේ කුමන බැක්ටීරියා විශේෂ අඩංගු දැයි ප්‍රකාශ කර නැත. ඔවුන්ට එසේ කිරීමට අවශ්‍යත් නැත.
රටේ නීතිය අනුව කිසිම ක්ෂුද්‍රජීවියෙක් සහිත කාබනික කොටසක් රට තුළට ඇතුළු කිරීම තහනම්ය. එබැවින් මෙම ක්ෂුද්‍ර ජීවින් අඩංගු බව තහවුරු වීමත් සමග එම සාම්පලය එතැනින් ඔබ්බට සියුම් විශ්ලේෂණයන් කිරීමේ අවශ්‍යතාවයක් පැන නගින්නේ නැත.
අනෙක් කාරණාව නම් මෙවැනි බැක්ටීරියා සහිත ජීවී ද්‍රව්‍ය මෙම පොහොරේ අඩංගු නම් ඒ සමගම මේ පොහොර ගොවීන් වෙත යෑමට පෙර ආක්‍රමණශීලී ජීවීන් ගැන සියල්ල සෙවිය යුතුය. ඒ සඳහා සියුම් විශ්ලේෂණ වාර්තාවක් අවශ්‍ය වේ.
මෙවැනි තත්වයක් තුළ මේ පොහොර තොගය ලංකාවට ගෙන්වනු ලැබුවහොත් වරායේ දී මේවා අහඹු ලෙස සාම්පල් කර පරීක්ෂණ කළ යුතුය.
ගොඩනැගෙන තත්වය මේ තරම් ව්‍යාකූල නම් එවැනි අවසන් පරීක්ෂණයක ස්වරූපය කුමක් විය හැකි ද?.
සම බරව ඇත්ත කියන ලංකාසර පුවත් ඔබට සෑම විටෙක දැකීමට ඕනෑ නම් පහත අපේ වට්ස්ඇප් / ටෙලිග්‍රෑම් සමූහයන්ට එක්වෙන්න.
තත්ත්වය තේරුම් ගැනීම අපි ඔබට භාර කරමු…..